حدود سه سالی می‎شود که اخذ مالیا‎ت از خانه‎های خالی مطرح شده است. طرحی که در سال‌های نخست پس از انقلاب اسلامی مطرح و تنها در مدت کوتاهی جدی گرفته شد اما پس از آن به فراموشی سپرده شد و حال دوباره این طرح قوت گرفته است.

براساس آخرین آمار اعلام شده حدود 1.6 میلیون واحد مسکونی خالی در کشور وجود دارد اما حدود شش میلیون واحد مسکونی برای زوج‎های جوان نیاز است و در کنار آن نیازمندان دیگری نیز وجود دارند. به گزارش اقتصادی نیوز، بسیاری مسئولان دولتی و کارشناسان اجرای طرح اخذ مالیات از خانه‌های خالی را بدون هیچ تغییری دربازار مسکن عنوان می‎کنند و برخی دیگر بر این باورند که به چرخه افتادن خانه‎های خالی می‌تواند بازار را تاحدی کنترل کند و برخی را از احتکار مسکن بازدارد.

حال نظر برخی کارشناسان و مسئولان دولتی حول اخذ مالیات از خانه‎های خالی را بررسی شده است.

بهرام غفاری، کارشناس مسکن: باید اخذ مالیات از خانه‌های خالی را از دو منظر مخالفان و موافقان بررسی کرد. برخی اجرای این طرح را افزایش فساد و تقلب در بازار عنوان می‎کنند و برخی دیگر اجرای این طرح را نشدنی می‎دانند و بر این باورند که اجرای این طرح قابل احراز و شدنی نیست.یکبار دراوایل انقلاب اجرای این طرح تجربه شد و تجربه چندان مثبتی نبود. بنابراین اکنون نیز قابل احراز نیست.

اگر اخذ مالیات از همه اموال و دارایی‎ها انجام شود و به درستی مالیات‎ها بسته شود، درست است که مسکن هم باید در زمره آنها قرار گیرد اما مشکل اینجاست که به غیر از مالیات بر ارزش افزوده و چندمالیات دیگر موفق نبودیم . بنابراین صاحب‎خانه هزینه فایده می‎کند که آیا خالی نگه داشتن و پرداخت مالیات به صرفه است یا اجاره دادن و استهلاک خانه.

این درحالی است که دولت یا افراد نمی‎‎توانند برای اموال دیگران تصمیم گیرند بلکه تنها می‎‎توانند پیشنهاد دهنده باشند. من معتقدم اخذ مالیات از خانه‎های خالی در شرایط فعلی نه تنها کمکی به بازار مسکن نمی‎کند بلکه تصمیمی عجولانه و هیجانی است. البته در صورت وجود زمین بایر شاید بتوان تصمیماتی گرفت که‎ آن هم باید با صاحب زمین مشورت شود نه اینکه اجباری در اجاره یا فروش آن باشد. اما اکنون فصل اخذ مالیات از خانه‎های خالی گذشته است و این طرح فقط هیجانی است.

کیوان شادمان، کارشناس بازار مسکن : اگرچه اخذ مالیات از خانه‎های خالی در نگاه اول مثبت است، اما تا اندازه‎ای برای بازار مثبت است که از احتکار مسکن جلوگیری شود، در غیر اینصورت طرحی نشدنی و غیر مفید خواهد بود.

اما به دلیل وجود رکود شدید در بازار مسکن حتی به چرخه افتادن خانه‎های خالی در کشور هم نمی‎توانند باعث رونق بازار و خروج از رکود شوند. در مدت دو سال اخیر آن چنان رکود بر بازار مسکن سنگینی کرده است که عرضه بیش از تقاضا شده و در حال حاضر مالکان به دنبال مشتری و فروش واحدهای مسکونی شان هستند و اصلا موضوع خانه‎های خالی آنچنان در بازار مطرح نیست. البته ممکن است با اجرای این طرح نه تنها بازار مثبت نشود بلکه باعث افزایش قیمت مسکن شود و بازار را به هم بریزد. در مجموع طرحی مثبت برای بازار مسکن نخواهد بود.

علی چگینی، مدیرکل اقتصاد و برنامه‌ریزی مسکن وزارت راه و شهرسازی: در قانون جدید مالیاتی، قرار است از همه واحدهای مسکونی اجاره داده شده مالیات اخذ شود و قانون قبلی که درآمد حاصل از اجاره‌بها، مشمول مالیات نمی‌شد، لغو می‌شود. البته این مصوبه مجلس هنوز به تایید شورای نگهبان نرسیده است.

اول درآمد مالیاتی آن تشخیص داده می‌شود؛ سپس ۲۵ درصد آن را به عنوان هزینه و استهلاک واحد مسکونی در نظر می‌گیرند و از ۷۵ درصد مابقی مالیات اخذ می‌شود. البته در این محاسبات درآمدهای دیگر موجر هم در نظرگرفته می‌شود و اگر مشکلاتی همچون بیماران خاص یا فرزندان معلول و امثال آنها نیز داشته باشد، در معافیت‌های مالیاتی لحاظ می‌شوند. تأسیس شرکت‌های اجاره‌ای مسکن که سهام‌داران شرکت در زمینه اجاره دادن خانه سرمایه‌گذاری می‌کنند با تصویب این قانون رواج خواهد یافت و اگر تا به حال به دلیل معافیت مالیاتی اجاره‌بها، افراد مایل بودند که به صورت انفرادی تعداد زیادی خانه بخرند و اجاره دهند به سمت تأسیس شرکت‌های فعال در زمینه اجاره دادن مسکن حرکت خواهند کرد که مشاغل جانبی زیادی نیز ایجاد خواهد کرد. قانونی در سال ۷۷ تصویب شد که طبق آن اجازه تأسیس به این گونه شرکت‌ها داده شده است.

حامد مظاهریان، معاون وزیر راه و شهرسازی: در شرایط کنونی امکان دریافت مالیات از خانه‌های خالی وجود ندارد. برآورد شده است حدود یک میلیون و 600 هزار واحد مسکن خالی در کشور وجود داشته باشد، باید برای اخذ مالیات از این واحدها باید لایحه‌ای تدوین و به مجلس ارائه شود. اکنون شرایط به گونه‌ای است که نمی‌توان چنین لایحه‌ای به مجلس برد، بنابراین چنین چیزی هنوز نهایی نشده و تصمیم‌گیری قطعی نیز درباره آن انجام نشده‌است.